Την ώρα που μετρά αντίστροφα για την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν ετοιμάζει ένα τελευταίο ηχηρό χτύπημα στη ρωσική οικονομία. Όπως αποκαλύπτει η Washington Post, επικαλούμενη τέσσερις έγκυρες πηγές, η αμερικανική κυβέρνηση σχεδιάζει μια νέα δέσμη κυρώσεων με στόχο τον “σκοτεινό στόλο” – ένα δίκτυο πλοίων που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο σε μη δυτικές χώρες παρακάμπτοντας τις υπάρχουσες κυρώσεις. Στο στόχαστρο βρίσκονται επίσης Ρώσοι εξαγωγείς πετρελαίου που έχουν μέχρι σήμερα αποφύγει τις κυρώσεις.

Η κίνηση αυτή αναμένεται να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της επερχόμενης κυβέρνησης του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που επιδιώκει να φέρει τον Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Στα δυόμισι χρόνια από την εισβολή, ο Λευκός Οίκος απέφευγε την υπερβολική καταστολή των ρωσικών ενεργειακών εξαγωγών, φοβούμενος την εκτίναξη των τιμών φυσικού αερίου παγκοσμίως.

Η αχίλλειος πτέρνα της ρωσικής οικονομίας στο στόχαστρο

Παρά τις εκτεταμένες κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι, ο ενεργειακός τομέας της Ρωσίας έχει καταφέρει να διατηρήσει σημαντική ανθεκτικότητα, συντηρώντας τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Στο επίκεντρο των νέων μέτρων βρίσκεται ο επονομαζόμενος “σκοτεινός στόλος” πλοίων που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο σε μη δυτικές χώρες, καθώς και Ρώσοι εξαγωγείς πετρελαίου που έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να αποφύγουν τις κυρώσεις.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: σύμφωνα με την S&P Global, τα έσοδα του Κρεμλίνου από ενεργειακές πωλήσεις άγγιξαν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, χρηματοδοτώντας άμεσα την πολεμική μηχανή του Πούτιν. Η νέα δέσμη μέτρων στοχεύει να ανατρέψει αυτή την κατάσταση, περιλαμβάνοντας την αναστολή αδειών που επιτρέπουν τραπεζικές συναλλαγές στον ενεργειακό τομέα.

Το κατάλληλο timing

Οι συνθήκες στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά ευνοούν την επιβολή αυστηρότερων μέτρων. Σύμφωνα με τον Έντουαρντ Φίσμαν, ανώτερο ερευνητή στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, “η ανησυχία για τις τιμές του φυσικού αερίου και τον πληθωρισμό ήταν ο κύριος περιορισμός στην πολιτική κυρώσεων, αλλά πλέον αυτοί οι λόγοι δεν ισχύουν”. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει πλεόνασμα προσφοράς για το επόμενο έτος, με τις τιμές φυσικού αερίου να παραμένουν πολύ κάτω από τα ιστορικά υψηλά του 2022.

Ωστόσο, η πιθανή σύμπτωση με τα σχέδια περιορισμού των ιρανικών πετρελαϊκών εξαγωγών προκαλεί προβληματισμό για πιθανή αναταραχή στις αγορές. Κυβερνητικές πηγές επιμένουν πάντως ότι η κίνηση είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η διαπραγματευτική ισχύς της Ουκρανίας στις μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες.

Η επιβολή των νέων κυρώσεων πριν την αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο θεωρείται στρατηγικής σημασίας. Σύμφωνα με τις πηγές της Washington Post, τα μέτρα θα παραδώσουν στη νέα κυβέρνηση Τραμπ ισχυρά διαπραγματευτικά χαρτιά στις συνομιλίες με τη Μόσχα, ενώ παράλληλα θα διασφαλίσουν ότι η Ουκρανία θα βρίσκεται στην “καλύτερη δυνατή θέση” για να διαπραγματευτεί την ειρήνη με δίκαιους όρους.