Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας προχώρησε στην πρωτοφανή απόφαση να ακυρώσει τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, μετά την αποκάλυψη στοιχείων που υποδεικνύουν οργανωμένη ρωσική εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με ιδιαίτερη έμφαση στο TikTok, για την προώθηση του ακροδεξιού υποψηφίου Καλίν Γκεοργκέσκου. Η απόφαση, που ανακοινώθηκε την Παρασκευή, ήρθε μετά από αποχαρακτηρισμένες εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών. Εκεί αποκαλύπτονται συντονισμένες προσπάθειες χρηματοδότησης μέσω πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης για τη χειραγώγηση των προτιμήσεων των ψηφοφόρων.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας εντόπισαν επιθετική προώθηση περιεχομένου υπέρ του Γκεοργκέσκου σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το Telegram, ενώ ο ίδιος ο υποψήφιος έχει εκφράσει θέσεις υπέρ της διακοπής της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, βυθίζοντας το κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε πολιτική αβεβαιότητα.
Η απόφαση και οι εκλογικές παρατυπίες
Το Συνταγματικό Δικαστήριο επικαλέστηκε “πολλαπλές παρατυπίες και παραβιάσεις του εκλογικού νόμου” που στρέβλωσαν τη βούληση των ψηφοφόρων και την ισότητα μεταξύ των υποψηφίων. Η απόφαση, που είναι τελεσίδικη, διαπίστωσε ότι ένας υποψήφιος έλαβε αθέμιτη “προνομιακή μεταχείριση” στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, υπονομεύοντας τη δικαιοσύνη των εκλογών.
Το δικαστήριο διέταξε την πλήρη επανεκκίνηση της εκλογικής διαδικασίας, ακυρώνοντας ουσιαστικά την απροσδόκητη νίκη του Γκεοργκέσκου στον πρώτο γύρο, ο οποίος είχε αναδειχθεί πρώτος παρά το γεγονός ότι δήλωσε μηδενικές προεκλογικές δαπάνες.
Ρωσική επιρροή και χειραγώγηση social media
Τέσσερις διαφορετικές υπηρεσίες πληροφοριών της Ρουμανίας – η Υπηρεσία Πληροφοριών της Ρουμανίας, η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών, η Ειδική Υπηρεσία Τηλεπικοινωνιών και το Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων – συνέβαλαν στην αποκάλυψη της εκστρατείας επηρεασμού. Σύμφωνα με τις αποχαρακτηρισμένες εκθέσεις τους που δημοσιοποίησε ο Πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις, αποκαλύφθηκε μια εξελιγμένη επιχείρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που φέρεται να οργανώθηκε από τη Ρωσία, με τη χρήση χιλιάδων λογαριασμών σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το Telegram για την προώθηση του Καλίν Γκεοργκέσκου.
Ένας χρήστης του TikTok, ο Μπογκντάν Πεσίρ, δαπάνησε 381.000 δολάρια (361.000 ευρώ) μεταξύ 24 Οκτωβρίου και 24 Νοεμβρίου για την προώθηση περιεχομένου υπέρ του Γκεοργκέσκου. Οι μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν “επιθετική εκστρατεία προώθησης” για την αύξηση και επιτάχυνση της δημοτικότητάς του. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Γκεοργκέσκου, όταν ρωτήθηκε από το Associated Press αν το TikTok, που ανήκει σε κινεζική εταιρεία, αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία, υπερασπίστηκε τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, δηλώνοντας ότι “η πιο σημαντική υπάρχουσα λειτουργία για την προώθηση της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.”
Οι Ρουμάνοι εισαγγελείς διεξάγουν έρευνες σε τρία σπίτια στην πόλη Μπράσοβ της κεντρικής Ρουμανίας, εστιάζοντας σε υποθέσεις διαφθοράς ψηφοφόρων, ξεπλύματος χρήματος και παραποίησης δεδομένων πληροφορικής. Οι αρχές ερευνούν επίσης πιθανές παραβιάσεις της νομοθεσίας που απαγορεύει φασιστικές, ρατσιστικές και ξενοφοβικές οργανώσεις και σύμβολα.
Ο Πρόεδρος Γιοχάνις, σε τηλεοπτική του δήλωση την Παρασκευή, εξέφρασε τη “βαθιά του ανησυχία” για το περιεχόμενο των εκθέσεων των μυστικών υπηρεσιών, τονίζοντας ότι “οι εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών αποκάλυψαν ότι η εκστρατεία αυτού του υποψηφίου υποστηρίχθηκε από ένα ξένο κράτος με συμφέροντα αντίθετα προς αυτά της Ρουμανίας. Αυτά είναι σοβαρά ζητήματα.”
Μετά την απόφαση του δικαστηρίου, και οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι εξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις. Ο Γκεοργκέσκου, που τάσσεται υπέρ του τερματισμού της στρατιωτικής βοήθειας προς τη γειτονική Ουκρανία, κατήγγειλε την απόφαση ως “επισημοποιημένο πραξικόπημα”, ενώ η αντίπαλός του στον δεύτερο γύρο, η φιλοευρωπαία κεντρώα Έλενα Λασκόνι, την καταδίκασε ως παράνομη απόφαση που “συντρίβει την ίδια την ουσία της δημοκρατίας“. Ο Πρόεδρος Γιοχάνις θα παραμείνει στο αξίωμά του μέχρι να οργανωθούν νέες εκλογές από τη μελλοντική κυβέρνηση.
