Με την απειλή μιας επώδυνης ήττας να διαγράφεται πάνω από το κεφάλι του και ικανό να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή καθώς αρνείται να αποχωρήσει τώρα με ελαφρά σκυμμένο το κεφάλι, και ως θηρίο στριμωγμένο στη γωνία, αντί να ταπεινωθεί βαθιά αργότερα, περιγράφει τον Βλαντίμιρ Πούτιν ο Αμερικανός πολιτικός αναλυτής Τόμας Φρίντμαν.
Όπως σημειώνει σε άρθρο γνώμης στους New York Times ο Φρίντμαν, αδυνατεί να συλλάβει τι είδους πολιτικο-οικονομικά σοκ θα προκληθούν από τη Ρωσία του Πούτιν, τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου παγκοσμίως με ένα οπλοστάσιο που περιλαμβάνει χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές – όταν αναπόφευκτα χάσει σε έναν προσωπικό πόλεμο αρνούμενος να αποδεχθεί την ήττα.
Κι αυτό, εξηγεί, ισχύει επειδή ο Πούτιν έχει επίγνωση ότι οι στρατιωτικές ήττες, όπως δείχνει η παράδοση της χώρας του, δεν γίνονται αποδεκτές στη Ρωσία. Όπως επεσήμανε ο αναλυτής θεμάτων που αφορούν στη Μόσχα του American Enterprise Institute, Λίον Άρον, ο πόλεμος της Κριμαίας πριν από περίπου 170 χρόνια επιτάχυνε τη φιλελεύθερη επανάσταση του Τσάρου Αλεξάνδρου Β΄, ο ρωσο-ιαπωνικός πόλεμος του 1904 προκάλεσε την Πρώτη Ρωσική επανάσταση, η καταστροφή στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οδήγησε στην παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β΄και την Οκτωβριανή Επανάσταση κι η σοβιετική ήττα στο Αφγανιστάν αποτέλεσε ρόλο- κλειδί για τις μεταρρυθμίσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ενώ η αποχώρηση από την Κούβα συνέτεινε στην απομάκρυνση του Νικίτα Χρουστσόφ μετά από μια διετία.
Οι μόνες ρεαλιστικές επιλογές του Πούτιν
Ο Φρίντμαν εξηγεί ότι τις επόμενες εβδομάδες θα φανεί πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι η άρνηση παραδοχής από τον Πούτιν μιας μικρής, γρήγορης ήττας που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αργότερα με τον Ρώσο πρόεδρο να επιλέγει πιθανώς να εντείνει τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία «μέχρι να σκεφτεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο».
Κατά τον Αμερικανό σχολιογράφο, που έχει τιμηθεί με τρία βραβεία Πούλιτζερ, η αποδοχή της ήττας στην Ουκρανία είναι η μόνη επιλογή για τον Πούτιν, καθώς καταρρέουν τα σχέδιά του για μια εύκολη, χαμηλού κόστους εισβολή και ένθερμη υποδοχή των δυνάμεών του από τους Ουκρανούς. Ο πρόεδρος της Ρωσίας «υποτίμησε τη βούληση της Ουκρανίας να είναι ανεξάρτητη και να γίνει μέρος της Δύσης. Υποτίμησε παντελώς τη βούληση πολλών Ουκρανών να πολεμήσουν, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει το θάνατό τους (…) υπερεκτίμησε τις δικές του ένοπλες δυνάμεις, υποτίμησε πλήρως την ικανότητα του Προέδρου Μπάιντεν να κινητοποιήσει έναν παγκόσμιο οικονομικό και στρατιωτικό συνασπισμό που διευκολύνει τους Ουκρανούς να ορθώσουν ανάστημα και να πολεμήσουν και προκαλεί καταστροφή στη Ρωσία», γράφει. Κατά τον Φρίντμαν ο Πούτιν απέτυχε να προβλέψει τη συμμετοχή εταιρειών και ιδιωτών στις οικονομικές κυρώσεις στη χώρα του. «Κι όταν κάνεις τόσα λάθη ως ηγέτης, η καλύτερη επιλογή σου είναι να χάσεις νωρίς και να υποστείς μικρή ήττα», λέει.
Σε μια τέτοια περίπτωση ο Πούτιν θα έπρεπε να αποσύρει άμεσα τις δυνάμεις του με κάποια ευλογοφανή πρόφαση, όπως ότι προστάτεψε τους ρωσόφωνους στην Ουκρανία και να τους υποσχεθεί βοήθεια στην ανοικοδόμηση – κάτι όμως που δεν θα δεχόταν ποτέ καθώς έχει εμμονή με την αποκατάσταση της αξιοπρέπειας και της ενότητας αυτού που θεωρεί ως ρωσική πατρίδα.
Γιατί είναι εφιάλτης για τον Πούτιν η κατοχή της Ουκρανίας
Ο Φρίντμαν επιχειρηματολογεί ότι όπως βαίνουν τα πράγματα τώρα στην Ουκρανία δεν αποκλείεται -αν και ο ίδιος βλέπει μικρές πιθανότητες – να υποστεί ο Πούτιν νωρίς μια μεγάλη ήττα, καθώς δέχεται πλήγματα το ηθικό των δυνάμεών του από τους θανάτους ολοένα και περισσότερων Ρώσων στρατιωτών μέρα με τη μέρα. Για να νικήσει στρατιωτικά ο Ρώσος πρόεδρος θα πρέπει οι δυνάμεις του να υποτάξουν κάθε μεγαλούπολη στην Ουκρανία – πράγμα δύσκολο λόγω της λυσσαλέας αντίστασης των αμυνόμενων – μετά από εβδομάδες αντάρτικου πόλεων και τεράστιες απώλειες στον άμαχο πληθυσμό – κάτι εφικτό μόνον αν ο Πούτιν κι οι στρατηγοί του «διαπράξουν εγκλήματα πολέμου που είχε να δει από την εποχή του Χίτλερ η Ευρώπη» -.
Για τον Φρίντμαν ο Πούτιν θα χρειαζόταν να αφήσει «για πάντα» όλους τους Ρώσους στρατιώτες – άνω των 150.000 – που έχει αναπτύξει στην Ουκρανία για να πετύχει η κατοχή μιας χώρας εχθρικής προς τη Μόσχα. Γι αυτό και, όπως γράφει «δεν βλέπω καμία διέξοδο να νικήσει με βιώσιμο τρόπο ο Πούτιν στην Ουκρανία, γιατί απλώς δεν είναι μια χώρα όπως εκείνος νόμιζε, που να περιμένει απλώς τον γρήγορο αποκεφαλισμό της “ναζί” ηγεσίας της, για να πέσει ξανά μαλακά στην αγκαλιά της μητέρας Ρωσίας».
Ο κίνδυνος της πληγωμένης Ρωσίας
Άρα, όπως λέει, ο Πούτιν μπορεί να αποδεχθεί τώρα μια μικρή ήττα και να αποφύγει αρκετές κυρώσεις ώστε να αναστηθεί η ρωσική οικονομία και ο ίδιος να παραμείνει στο τιμόνι της χώρας, ή να επιλέξει έναν αιώνιο πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας και μεγάλου μέρους του πλανήτη, έναν πόλεμο που θα απομυζήσει αργά την ισχύ της Ρωσίας και θα οδηγήσει τις υποδομές της σε κατάρρευση.
Ο Ρώσος πρόεδρος δείχνει αποφασισμένος για το δεύτερο, λόγος για τον οποίο ο Φρίντμαν δηλώνει τρομοκρατημένος: «Επειδή μόνο ένα πράγμα είναι χειρότερο από μια ισχυρή Ρωσία υπό τον Πούτιν, δηλαδή μια αδύναμη, ταπεινωμένη, άτακτη Ρωσία που ίσως διασπαστεί ή να παραδοθεί σε μια παρατεταμένη εσωτερική αναταραχή με διάφορες ομάδες να παλεύουν για την εξουσία και με όλες αυτές τις πυρηνικές κεφαλές, του κυβερνο-εγκληματίες και τις πετρελαιοπηγές και πηγές φυσικού αερίου τριγύρω. Η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει. Αλλά είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει με τρόπο που δεν θα κλονίσει την υπόλοιπη υφήλιο», καταλήγει.