Την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αναλαμβάνει από την 1η Απριλίου η Ρωσική Ομοσπονδία με την Ουκρανία να σχολιάζει ως «κακόγουστο αστείο» την επερχόμενη ρωσική προεδρία.

Όμως, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζει να μαίνεται, πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται πώς ένα κράτος που διεξάγει πόλεμο θα μπορούσε να προεδρεύσει ενός σώματος που καθήκον του είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Νωρίτερα την Πέμπτη η Ουκρανία αποκάλεσε «κακόγουστο αστείο» την επερχόμενη ρωσική προεδρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Η Ρωσία σφετερίζεται τη θέση της, διεξάγει έναν αποικιοκρατικό πόλεμο, ο πρόεδρός της είναι ένας εγκληματίας πολέμου που καταζητείται από το ΔΠΔ για απαγωγή παιδιών», δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας αποτελείται από 15 κράτη-μέλη και κάθε μέλος έχει μία ψήφο. Βάσει του καταστατικού των Ηνωμένων Εθνών, όλα τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να συμμορφωθούν προς τις αποφάσεις του ΣΑ. Η προεδρία του Σώματος είναι κυλιόμενη και αλλάζει κάθε μήνα με αλφαβητική σειρά με βάση το αλφάβητο της αγγλικής γλώσσας.

«Δεν θα πρέπει να υπερβάλουμε ως προς τη σημασία αυτής της θέσης», λέει στο euronews ο Τόμας Γκρέιαμ από το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Ο πρόεδρος του Συμβουλίου βασικά προεδρεύει συναντήσεων και χειρίζεται μεγάλο μέρος της γραφειοκρατικής δουλειάς του. Όμως δεν έχει μεγάλες δυνατότητες ως προς το να επηρεάσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου».

Την τελευταία φορά που η Ρωσία προήδρευε του Συμβουλίου Ασφαλείας το ημερολόγιο έγραφε «Φεβρουάριος 2022». Ήταν ο μήνας που η χώρα εξαπέλυσε την πλήρους κλίμακας εισβολή του στην Ουκρανία. Υποστηρικτές της Ουκρανίας ζητούν την αποβολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Σύμφωνα με τον Γκρέιαμ, όμως, αυτό είναι περίπου αδύνατο. «Θα χρειαζόταν μια ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας και η Ρωσία διαθέτει βέτο. Οπότε δεν πρόκειται να γίνει».

Σύμφωνα με τον Άντριου ΜακΛέοντ, καθηγητή του τμήματος Μελέτης του Πολέμου στο King’s College του Λονδίνου, η ειρωνεία έγκειται στο ότι η Ρωσία θα προεδρεύει στο όργανο του ΟΗΕ που έχει ως καθήκον τη διαφύλαξη της ειρήνης, την ώρα που η χώρα αποτελεί κατά πολλούς τη σοβαρότερη απειλή κατά της ειρήνης. Όπως λέει, «ενδεχομένως να φαίνεται ως έκπληξη η ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας από τη Ρωσία, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι σπουδαίο και αποτελεί μάλλον ρουτίνα».

«Μια από τις αλήθειες των διεθνών σχέσεων είναι πως, αν ένα από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εμπλακεί σε μια ένοπλη σύρραξη […] δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί το ΣΑ να κάνει για να το σταματήσει. Διότι το εν λόγω μέλος θα ασκήσει το βέτο που έχει στη διάθεσή του, όπως κάνει η Ρωσία στο θέμα της Ουκρανίας ή η Κίνα μπορεί να κάνει όσον αφορά την Ταϊβάν ή όπως έκαναν οι Αμερικανοί για το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Επομένως είναι μια συνήθης κατάσταση», εξηγεί ο ΜακΛέοντ.