Στο Κάιρο βρίσκεται σήμερα ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και συμμετέχει σε μια κρίσιμη τριμερή σύνοδο με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, και τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι. Η συνάντηση εστιάζει στην ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών, με έμφαση στην ενέργεια, την ασφάλεια και την σταθερότητα στην περιοχή. Συζητήθηκαν επίσης επενδύσεις, αμυντικές και πολιτιστικές ανταλλαγές, ενώ οι ηγέτες επανέλαβαν τη δέσμευση για περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων.
Κορυφαία προτεραιότητα αναδεικνύεται η ενεργειακή συνεργασία με το έργο «GREGY», καθώς θα συνδέσει την Ελλάδα και την Αίγυπτο μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου, παρέχοντας πράσινη ενέργεια στην Ευρώπη και μειώνοντας τις εκπομπές CO2.
Η υλοποίησή του θα καταστήσει την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο προς την Ευρώπη, ενώ ενισχύεται η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Το έργο προσελκύει έντονο διεθνές ενδιαφέρον, εντάσσεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία και χαίρει αμερικανικής υποστήριξης.
Παράλληλα, οι ηγέτες συζήτησαν τις εξελίξεις σε Γάζα και Συρία, με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να τονίζει την ανάγκη για σταθερότητα στην περιοχή.
GREGY: Η αιγυπτιακή ενέργεια ως «γέφυρα» στην Ευρώπη
Το έργο περιλαμβάνει υποθαλάσσιο καλώδιο μήκους 950 χιλιομέτρων και χωρητικότητας 3.000 MW. Θα τροφοδοτείται από 9,5 GW ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αίγυπτο. Το 75% θα προέρχεται από αιολικά πάρκα και το 25% από φωτοβολταϊκά.
Θα μειώνει τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ. τόνους ετησίως και θα υποκαθιστά 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου κάθε χρόνο. Η παραγόμενη ενέργεια θα κατανέμεται ισομερώς: ένα τρίτο για την Ελλάδα, ένα τρίτο για εξαγωγή στην Ευρώπη και το υπόλοιπο για παραγωγή πράσινου υδρογόνου.
Η διπλωματία της ενέργειας: Η Ελλάδα κερδίζει την ανατολική Μεσόγειο
Η Στρατηγική Συμπόρευση Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου ενισχύεται μέσω του κοινού ενδιαφέροντος για την επίλυση κρίσιμων ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο τη δημιουργία ενός σταθερού και ειρηνικού περιβάλλοντος για την περιοχή.
“Κοιταζόμαστε στα μάτια και ανταλλάσσουμε απόψεις”, τόνισε ο Πρωθυπουργός και πρόσθεσε με νόημα: “Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για συνεργασία με περιφερειακούς παίκτες” οι οποίοι συμφωνούν με εμάς και φυσικά έχουμε παρόμοιες θέσεις σχετικά με την ανάγκη μίας σταθερής Μέσης Ανατολής που δεν θα εξάγει προβλήματα σε άλλες χώρες στην περιοχή. Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω τη σπουδαιότητα του επιχειρηματικού φόρουμ, το οποίο λαμβάνει χώρα και σε ότι έχει να κάνει με τις ελληνικές επιχειρήσεις, τούτο καταδεικνύει ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για την ενδυνάμωση των οικονομικών δεσμών μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας, είπε συγκεκριμένα.
Ευρωπαϊκό και αμερικανικό ενδιαφέρον
Το GREGY έχει ενταχθεί στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCI). Προωθείται από την εταιρεία ELICA του ομίλου Κοπελούζου, με τον ΑΔΜΗΕ να συμμετέχει με ποσοστό 33,3%. Περίπου 20 διεθνείς εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν ενεργά το έργο καθώς εντάσσεται στο σχέδιο ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία έως το 2027. Το αμερικανικό ενδιαφέρον εκφράζεται έμπρακτα μέσω της συμμετοχής αμερικανικών εταιρειών στον διαγωνισμό και της διπλωματικής στήριξης για την υλοποίηση του έργου.
Ζητούμενο η σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής
Η Ελλάδα, ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το 2025, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στις διπλωματικές εξελίξεις της Μέσης Ανατολής, εστιάζοντας σε ζητήματα όπως η Λιβύη, η Γάζα και οι εξελίξεις στη Συρία.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε εκτός από τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και στην ανάγκη για μια ισχυρή στρατηγική συνεργασία, όχι μόνο στην ενέργεια αλλά και σε άλλους τομείς όπως οι εξωτερικές σχέσεις και οι αμυντικές συνεργασίες.
Επίσης, συζητήθηκαν οι εξελίξεις στη Συρία. Όπως ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Επιβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας στην εδαφική ακεραιότητα» και σε μια συμπεριληπτική διαδικασία με τη συμμετοχή όλων. Η νέα ηγεσία της χώρας θα πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο. Παράλληλα, αναφέρθηκαν στον κίνδυνο αναζωπύρωσης συγκρούσεων στο εσωτερικό της Συρίας και συμφώνησαν στην εντατικοποίηση των προσπαθειών κατά της ριζοσπαστικοποίησης.
«Πρέπει να επανέλθουμε τι συμβαίνει στη Γάζα. Πρέπει να προσπαθήσουμε για μια κατάπαυση του πυρός και φυσικά την απελευθέρωση των ομήρων για να βρεθεί ένας τρόπος για επανέναρξη ενός momentum, που θα έχει να κάνει με τη λύση δύο κρατών», είπε ο πρωθυπουργός.
Συζήτηση έγινε και για τις εξελίξεις στη Λιβύη, που συμφώνησαν στην ανάγκη τερματισμού των παρεμβάσεων, προκειμένου ο λαός να αποφασίσει με εκλογές ελεύθερες και δίκαιο.
