Η διακρατική συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου, που κυρώθηκε στις αρχές του έτους αποσκοπεί στο να φέρει στην χώρα έως και 5 χιλιάδες εργαζόμενους από την Αίγυπτο, νόμιμα, χωρίς τους κινδύνους της παράνομης μετανάστευσης για να δουλέψουν στον αγροτικό τομέα επί εννέα μήνες τον χρόνο.
Είναι οι ονομαζόμενοι «μετακλητοί» εργαζόμενοι από τρίτες χώρες που έρχονται να δώσουν λύση στην έλλειψη εργατικού δυναμικού, μία από τις βασικές αιτίες για το αυξημένο κόστος ζωής. Προκαλεί άνοδο του εργατικού κόστους και δυσχεραίνει την παραγωγή – κυρίως στον τομέα των τροφίμων.
Η Ελλάδα έχει υπογράψει διακρατικές συμφωνίες για μετακλητούς εργαζόμενους με Αλβανία (1997), Αίγυπτο (1984 η πρώτη για τον τομέα της αλιείας) και Μπαγκλαντές (2022).
Στην Ελλάδα, όπου η ανεργία βρίσκεται στο 11,5%, τρεις κλάδοι καταγράφουν μεγάλο αριθμό κενών θέσεων εργασίας.
• Αγροτικός τομέας: 25.000
• Κατασκευές: 100.000-250.000
• Τουρισμός: 60.000-80.000
Η τελευταία υπουργική απόφαση για το θέμα – πριν από δύο χρόνια- προέβλεπε συνολικά 100.000 μετακλητούς για γεωργία- κτηνοτροφία και αλιεία, τελικά όμως απασχολήθηκαν με το καθεστώς του μετακλητού περίπου 50.000 εργαζόμενοι.
Εκπρόσωποι των επιχειρηματιών σε τουρισμό και κατασκευές έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση να επεκταθεί και σε αυτούς τους δύο κλάδους η δυνατότητα να απασχολούν μετακλητούς υπαλλήλους από τρίτες χώρες.
_«Η αλήθεια είναι ότι στον αγροτικό, στον κατασκευαστικό και στον τουριστικό κλάδο αντιμετωπίζουμε προκλήσεις σε ότι έχει να κάνει με το εργασιακό προσωπικό» δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας.
_«Όσο καλύτεροι είναι οι μισθοί και όσο καλύτερες είναι οι συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων μας σε resort, ξενοδοχεία και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τόσο περισσότερους εργαζόμενους περιμένουμε για το 2023. Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Εργασίας, που είναι το αρμόδιο υπουργείο, μαζί με τον ΟΑΕΔ κάνουν τις πράξεις ανά περιοχή, ανά περιφέρεια με βάση τα στοιχεία που έχουμε για να δούμε τι λείπει, πού λείπει και πού πρέπει να συνεισφέρουμε και να στηρίξουμε και άλλο».
Η σχετική υπουργική απόφαση αναμένεται στα τέλη Μαρτίου. Όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής εργασιακών σχέσεων του υπουργείου Εργασίας, Κωνσταντίνος Αγραπιδάς υπάρχουν δύο παράγοντες που θα καθορίσουν το τελικό ύψος των μετακλητών:
– οι ανάγκες της αγοράς
– το ποσοστό της ανεργίας και η πιθανότητα να καλυφθούν από Έλληνες οι κενές θέσεις εργασίας.
Σε κάθε περίπτωση, όπως ξεκαθαρίζει ο Κωνσταντίνος Αγραπιδάς, οι εργαζόμενοι που έρχονται από το εξωτερικό πρέπει να απασχολούνται με τους ίδιους όρους (ωράρια, αμοιβές, ασφάλιση) όπως και οι Έλληνες υπήκοοι. Για να διασφαλιστεί αυτό, το υπ. Εργασίας δεσμεύεται να προχωρήσει σε στοχευμένους ελέγχους με την χρήση σύγχρονων μέσων τεχνολογίας.
Ωστόσο, οι διαβεβαιώσεις αυτές δεν καθησυχάζουν τους εκπρόσωπους των εργαζομένων. Η σχετική συζήτηση που άνοιξε στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας έκλεισε μετά από παρέμβαση της ΓΣΕΕ.
Στον τουρισμό, τα σωματεία προειδοποιούν με κινητοποιήσεις εν όψει της νέας τουριστικής περιόδου και ξεκαθαρίζουν ότι θα αντιδράσουν σε περίπτωση που η κυβέρνηση «ανοίξει» τον τουρισμό στους μετακλητούς.
Ο πρόεδρος της Παν. Ομοσπονίας Εργαζομένων σε Επισιτισμό – Τουρισμό, Γιώργος Χότζογλου, αναφέρει πως η Ομοσπονδία θα συζητούσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εάν η ανεργία στην Ελλάδα είχε πέσει αρκετά, για παράδειγμα στο 6%. Επίσης θέτουν μία σειρά σοβαρών προβληματισμών:
– πώς θα διασφαλιστεί ότι θα αμείβονται με τη κλαδική σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων (καθώς -όπως καταγγέλλουν- δεν έχει ακόμα κηρυχθεί υποχρεωτική για το σύνολο του κλάδου)
– πώς θα διασφαλιστεί η διαμονή των μετακλητών (όταν δεν διασφαλίζεται καν για τους Έλληνες)
– πώς θα ασφαλίζονται οι μετακλητοί (απορρίπτουν την εισαγωγή του εργόσημου στον κλάδο)
– πώς θα καλύπτονται από το επίδομα ανεργίας
Ο Γ. Χότζογλου τονίζει ότι αν δοθούν επαρκή κίνητρα (αμοιβές με βάση την κλαδική σύμβαση, επέκταση του επιδόματος ανεργίας, επαναφορά του εφάπαξ στα προ Μνημονίων επίπεδα), οι Έλληνες εργαζόμενοι θα καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των κενών θέσεων εργασίας.
Εντωμεταξύ, ο χρόνος κυλάει και είναι κρίσιμος. Οι ξενοδόχοι προειδοποιούν ότι αν δεν λυθεί σύντομα το πρόβλημα, η χώρα δε θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση που αναμένεται φέτος για τον ελληνικό τουρισμό.
Ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων αναφέρει πως «Το πρόβλημα είναι μεγάλο και λύνεται μόνο με μετακλητούς εργαζομένους από τρίτες χώρες. Η Ευρώπη δεν έχει πια να μας δώσει εργαζόμενους, όπως για παράδειγμα από την Αλβανία παλαιότερα ή την πρώην ανατολική Ευρώπη. Δεν μιλάμε για υψηλόβαθμα στελέχη, αλλά για χαμηλής κατηγορίας ειδικότητες. Και πάντα τονίζουμε ότι ναι, θα έχουν τις ίδιες συνθήκες που έχουν και οι Έλληνες εργαζόμενοι, με την ίδια νομιμότητα.»
Στον τομέα των κατασκευών, το υπουργείο Υποδομών εκτιμά ότι τα ανεκτέλεστα έργα θα φτάσουν τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ στα τέλη του έτους.