Με διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων και την υποχρέωση των τραπεζών και των services να αιτιολογούν τις αρνήσεις ρυθμίσεων των δανείων  κατατέθηκε σήμερα  Τετάρτη στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών για τον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Βασική επιδίωξη, όπως έχει τονίσει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, είναι στο εξής «να γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη».

Με βάση τα όσα προβλέπονται στην τροπολογία, τίθεται ουσιαστικά γενικοί κανόνες απόρριψης, οι οποίοι θα είναι γνωστοί σε όλους εκ των προτέρων, ενώ στην περίπτωση απόρριψης, θα πρέπει ο φορέας (τράπεζες ή εταιρία διαχείρισης) να αιτιολογήσει τους λόγους αυτής και να ανεβάσει το σχετικό έγγραφο στην πλατφόρμα.

Στην τροπολογία επίσης μεταξύ των άλλων προβλέπεται ότι εφόσον ο δανειολήπτης έχει ή αποκτήσει την οικονομική δυνατότητα και θέλει, θα μπορεί να αποπληρώνει το υπόλοιπο της ρύθμισης χωρίς να υποχρεούται στην καταβολή των τόκων που υπολείπονται.

Παράλληλα και με βάση την τροπολογία αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που δυνητικά θα έχουν την δυνατότητα υπαγωγής στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, καθώς παύει υφίσταται η πρόβλεψη, σύμφωνα με την οποία για να υπαχθεί κάποιος σε αυτή θα πρέπει να έχει τουλάχιστον το 90% της συνολικής οφειλής σε έναν φορέα και αυτές να υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.

Στο εξής οι οφειλές μπορούν να υπάγονται στον Εξωδικαστικό εφόσον το ποσό υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ, ακόμη και αν αυτές είναι μόνο σε ένα φορέα. Στις οφειλές αυτές πλέον θα περιλαμβάνονται και εκείνες υπέρ τρίτων, όπως για παράδειγμα οι οφειλές στους Δήμους.

Επίσης μειώνεται σημαντικά το επιτόκιο και στο εξής θα είναι σταθερό στο 3%, ενώ σήμερα ήταν κοντά στο 7,6% (Euribor συν 5 μονάδες).

   Οι 11 αλλαγές που περιλαμβάνονται στην τροπολογία :

1. Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης (που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο).
2. Οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, καθώς και ο οφειλέτης, αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από το υπολογιστικό εργαλείο της Πλατφόρμας.
3. Πλέον όμως, και ο οφειλέτης επιλέγει την αιτιολογία μη συναίνεσής του σε πρόταση ρύθμισης από τους αναρτημένους στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ή συμπληρώνει την αιτιολογία, προκειμένου να απορρίψει την πρόταση ρύθμισης.
4. Τεκμαίρεται η συναίνεση στην προτεινόμενη ρύθμιση, κάθε πιστωτή που είναι χρηματοδοτικός φορέας (τράπεζα, διαχειριστή δανείου ή fund κλπ) για τον οποίον προκύπτει μηδενικό ποσό ανάκτησης, σύμφωνα με την αρχή της μη χειροτέρευσης, από το υπολογιστικό εργαλείο του Εξωδικαστικού. Τίθεται όμως ως όρος ότι «διασφαλίζεται για τον πιστωτή καταβολή ποσού που δεν υπολείπεται του ελάχιστου ποσού ανάκτησης οφειλής». Στην περίπτωση αυτή πάντως, όπου η συναίνεση του Πιστωτή τεκμαίρεται, δεν υπογράφει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης, αλλά θεωρείται «καταλαμβανόμενος πιστωτής» και παύουν τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης σε βάρος του οφειλέτη.
5. Παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα.
6. Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών και η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης, υποχρεούνται να αποστείλουν στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) επιστολή, με την οποία προσδιορίζουν τους λόγους μη συναίνεσης σε πρόταση ρύθμισης, οι οποίοι αναρτώνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα από την ΕΓΔΙΧ. Οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να μεταβάλλουν τους λόγους μη συναίνεσης, όποτε αυτό είναι αναγκαίο. Οι εκάστοτε νέοι λόγοι μη συναίνεσης γνωστοποιούνται στην ΕΓΔΙΧ με επιστολή των ανωτέρω, αναρτώνται από αυτή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και ισχύουν μετά την παρέλευση πέντε (5) ημερών από την ως άνω γνωστοποίηση.
7. Εντάσσονται και οφειλές υπέρ τρίτων, που έχουν βεβαιωθεί στην ΑΑΔΕ. Παρέχεται δυνατότητα υπαγωγής οφειλών που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων που έχουν καταχωρισθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης πριν την 1η Φεβρουάριου 2023. Τίθεται προθεσμία δύο (2) μηνών από τη θέση σε ισχύ των υπό ψήφιση διατάξεων, για τη δυνατότητα υποβολής νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υπέρ τρίτων για τις οριζόμενες κατηγορίες οφειλετών.
8. Προβλέπεται, σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης της σύμβασης αναδιάρθρωσης, η χορήγηση έκπτωσης στο σύνολο των τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και αντιστοιχούν στον υπολειπόμενο αριθμό δόσεων της ρύθμισης.
9. Tο επιτόκιο της ρύθμισης οφειλών μέσω εξωδικαστικού στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχει πλέον σταθερό επιτόκιο 3%, αντί για το κυμαινόμενο που είναι σήμερα και Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες, που σήμερα είναι περίπου 7,6%.
10. Επιτρέπεται, υπό όρους, η δυνατότητα εξαίρεσης ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής κατά την υποβολή αίτησης οφειλέτη για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του. Πρέπει να μην είναι 15% μεγαλύτερη από την δόση που προτείνει η πλατφόρμα του εξωδικαστικού.
11. Παρέχεται η δυνατότητα για ένταξη στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του εξωδικαστικού, για όλους εκείνους που έχουν συνολικές οφειλές πάνω από 10.000 ευρώ, ακόμη και στην περίπτωση που αυτή είναι σε έναν και μοναδικό φορέα (π.χ. τράπεζα ή στο δημόσιο).

Σε σχέση με την πορεία του εξωδικαστικού μηχανισμού, τα στοιχεία που διαβιβάστηκαν χθες Τρίτη από τον υπουργό Οικονομικών δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον από τους πολίτες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους μέσω του μηχανισμού, σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα κρατικά εργαλεία ρύθμισης οφειλών. Όπως ειδικότερα αναφέρει, «μέχρι στιγμής (στοιχεία Ιανουαρίου 2023), πάνω από 67000 οφειλέτες έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα και από αυτούς, 47500 οφειλέτες, δηλαδή σχεδόν το 71% που έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα, έχουν προσκομίσει τα οικονομικά τους στοιχεία, από τα οποία και προκύπτουν συνολικές οφειλές ύψους 26,6 δις ευρώ. Ήδη, 12900 οφειλέτες με συνολικές οφειλές 6,2 δις ευρώ, έχουν υποβάλει οριστικά την αίτησή τους για ρύθμιση οφειλών, δηλαδή το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 1,3 δις ευρώ, τους τελευταίους 3 μήνες.

Κατά το τελευταίο τρίμηνο, το ποσό των επιτυχών ρυθμίσεων σχεδόν υπερδιπλασιάστηκε. Με στοιχεία Οκτωβρίου 2022 οι ρυθμίσεις ανέρχονταν σε 308 εκ. Ευρώ, με αντίστοιχο σύνολο αρχικών οφειλών 513 εκ. Ευρώ. Αποδεικνύεται, συνεπώς, ότι εντατικοποιήθηκαν οι προσπάθειες κατά τα τελευταίο διάστημα, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθότι:

• 1525 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους 420 εκατ. ευρώ, έχουν διενεργηθεί από τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης.
• 1798 ρυθμίσεις, συνολικού ύψους 257 εκατ. ευρώ, έχουν διενεργηθεί από το Δημόσιο. Στις ανωτέρω ρυθμίσεις, έχει πραγματοποιηθεί διαγραφή οφειλής ποσοστού μέχρι και 50% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ η διάρκεια αυτών ανέρχεται μέχρι και τα 35 έτη.

Επίσης, αναμένεται, από τους χρηματοδοτικούς φορείς, να ολοκληρώσουν άμεσα 750 αιτήσεις ρύθμισης οφειλών, συνολικού ύψους 653 εκ. ευρώ».

Ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε χθες ότι κατόπιν συντονισμένων προσπαθειών του Υπουργείου Οικονομικών, παρατηρείται σημαντική αύξηση στα ποσοστά έγκρισης των προτεινόμενων ρυθμίσεων οφειλών από την πλευρά των χρηματοδοτικών φορέων. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι ο μέσος όρος έγκρισης για τον μήνα Ιούλιο 2022 κυμαινόταν κάτω από το 24%, ενώ το 4ο τρίμηνο του 2022 έκλεισε με μέσο όρο 63% και ο Ιανουάριος του 2023 με 70% . Με αυτά τα δεδομένα, ο Χρήστος Σταϊκούρας σημειώνει ότι «ο εξωδικαστικός μηχανισμός έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε ένα εργαλείο, ικανό να συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους».