Κρίσιμη συνάντηση του επιτελείου του ΥΠΟΙΚ  με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης (servicers) με θέμα την αύξηση των μηνιαίων δόσεων των στεγαστικών δανείων που έχει φτάσει ακόμη και πάνω από 50%.

Το γεγονός αυτό έχει θορυβήσει τις εποπτικές αρχές που ζητούν στήριξη των δανειοληπτών και, ιδίως, των συνεπών αλλά και επαγρύπνηση και γρήγορα αντανακλαστικά από τους πιστωτές προκειμένου να αποτραπεί ένα νέο κύμα κόκκινων δανείων.

Ενδεικτικό της επιβράδυνσης των οφειλετών είναι ότι το Euribor 3μήνου, το οποίο χρησιμοποιείται από τις περισσότερες τράπεζες για τον υπολογισμό του κυμαινόμενου επιτοκίου, έχει εκτιναχθεί σήμερα στο 3,038% από μηδέν που ήταν στα μέσα του περυσινού Ιουλίου. Αυτό σημαίνει ότι τα επιτόκια στα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια έχουν αναρριχηθεί – και ξεπεράσει πλέον – το 5%.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα ευρωπαϊκά επιτόκια θα συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία – αν και με μικρότερο ρυθμό – και, σε κάθε περίπτωση, αναμένεται να μείνουν στα σημερινά υψηλά επίπεδα για τουλάχιστον ένα έτος. Αυτό συνεπάγεται συμπίεση των εισοδημάτων των νοικοκυριών που, σε συνδυασμό με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, ενδέχεται να οδηγήσει σε νέες καθυστερήσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης, 70.000 δανειολήπτες βρίσκονται σήμερα στο “πορτοκαλί” και εφόσον δεν ληφθούν μέτρα επιδότησης ή αναδιάρθρωσης αυτών των δανείων θα είναι πολύ δύσκολο να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται.

Στο μικροσκόπιο βρίσκονται κυρίως τα ρυθμισμένα δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10 δισ. ευρώ έχουν “θεραπευτεί” και επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα. Οι οφειλέτες που έχουν δει το δάνειό τους να “κοκκινίζει” στο παρελθόν θεωρούνται πιο ευάλωτοι καθώς είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν νέα αδυναμία αποπληρωμής.

Διεύρυνση των κριτηρίων ευαλωτότητας
Η  επικρατέστερη πρόταση που συζητείται  είναι η διεύρυνση των κριτηρίων ευαλωτότητας στα οποία στηρίζεται η παροχή των μέτρων στήριξης και προστασίας της πρώτης κατοικίας.

Στην περίπτωση των “κόκκινων” δανείων, με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια προστατεύεται – υπό προϋποθέσεις – η πρώτη κατοικία των ευάλωτων οφειλετών. Για τους συνεπείς δανειολήπτες, οι τράπεζες έχουν θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα επιδότησης του 50% της αύξησης στη δόση λόγω επιτοκίων.

Ωστόσο, παρότι το πρόγραμμα έχει εφαρμογή σε 30.000 οφειλέτες, μόνο 1.500 έχουν λάβει τη βεβαίωση ευάλωτου για να προχωρήσουν στην υποβολή της αίτησης. Το γεγονός αυτό αφήνει περιθώρια για επιπλέον μέτρα στήριξης από τις τράπεζες ώστε να μην υπάρξει δημοσιονομική επιβάρυνση.

Σημειώνεται ότι ο πήχης του ευάλωτου, όπως διαμορφώνεται σήμερα, είναι εξαιρετικά χαμηλός, ειδικά στα εισοδηματικά κριτήρια. Για τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά, απαιτείται το εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ – χαμηλότερο, δηλαδή, και από τον κατώτατο μισθό.