Αλλάζουν τις ισορροπίες στην ευρωπαϊκή αγορά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με τη Γερμανία να πρωτοστατεί στη μετάβαση. Η αύξηση της αιολικής και ηλιακής παραγωγής οδηγεί σε συχνές περιόδους αρνητικών τιμών ρεύματος.
Παράλληλα, η ενεργειακή κρίση λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία εντείνει την ανάγκη για ανεξαρτησία από το φυσικό αέριο, και ιδιαίτερα το ρωσικό.
Σε αυτή την νέα πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις καλούνται να διαχειριστούν τις προκλήσεις από την πλεονάζουσα παραγωγή και την αβεβαιότητα στις τιμές.
Αρνητικές τιμές: Η επέκταση των ΑΠΕ και οι επιπτώσεις
Στις 2 Ιανουαρίου 2025, η γερμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψε αρνητικές τιμές για τέσσερις ώρες. Η παραγωγή από αιολικά πάρκα έφτασε τα 40 GW, υπερκαλύπτοντας τη ζήτηση και προκαλώντας κατάρρευση των τιμών.
Το 2024, οι αρνητικές τιμές στη Γερμανία έφτασαν συνολικά τις 468 ώρες, σημειώνοντας αύξηση 60% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Αντίστοιχα, η Γαλλία και η Ισπανία είδαν επίσης σημαντικές αυξήσεις σε τέτοιες περιόδους.
Παράλληλα, η Ευρώπη αντιμετώπισε σημαντικές διακυμάνσεις στην παραγωγή λόγω καιρικών συνθηκών. Περιόδους άπνοιας διαδέχθηκαν θυελλώδεις καιρικές συνθήκες, προκαλώντας έντονη πλεονάζουσα παραγωγή. Σύμφωνα με την Eurelectric, το 17% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. το 2024 παρήχθη με τιμές κάτω από το μηδέν.
Ενεργειακή κρίση και ανάγκη για ανεξαρτησία
Λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία, η κρίση του φυσικού αερίου επιτάχυνε τη στροφή στις ανανεώσιμες πηγές.
Η πρόσφατη απόφαση που πήρε το Κίεβο να διακόψει τη ροή φυσικού αερίου μέσω του ρωσικού αγωγού προσέθεσε πίεση στις τιμές, καθιστώντας τη μετάβαση στις εγχώριες και πράσινες πηγές ακόμη πιο επιτακτική.
Η επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές δεν προσφέρει μόνο χαμηλότερες τιμές αλλά και μεγαλύτερη σταθερότητα σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Πολιτικές προκλήσεις και μακροπρόθεσμες στρατηγικές
Σε αυτό το σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον, η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θέτει νέες προκλήσεις για τη σταθερότητα της αγοράς. Οι κυβερνήσεις καλούνται να εξισορροπήσουν τις επιδοτήσεις στους παραγωγούς με τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Χρειάζεται ένα ευέλικτο πλαίσιο που να αντιμετωπίζει τις διακυμάνσεις και τη μείωση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο.
Και αυτό γιατί η ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης θα συνεχίζει να επαναπροσδιορίζει τις ισορροπίες, ενισχύοντας τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ως την πιο αξιόπιστη λύση για το μέλλον. Τελικός στόχος θα είναι η συνολικότερη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
