Μια αναπάντεχη πολιτική εξέλιξη σημειώθηκε σήμερα στη Γαλλία, καθώς ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν επέλεξε τον Φρανσουά Μπαϊρού ως νέο πρωθυπουργό της χώρας, μετά από μια δραματική διαπραγμάτευση στο Μέγαρο των Ηλυσίων.
Η τοποθέτηση του 73χρονου ηγέτη του κεντρώου κόμματος MoDem έρχεται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αστάθειας, μετά την παραίτηση του Μισέλ Μπαρνιέ την προηγούμενη εβδομάδα. Ο Μπαϊρού, που αυτοπροσδιορίζεται ως “Κλιντονικός” και οπαδός του “τρίτου δρόμου” στην πολιτική, έχει ταχθεί υπέρ των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ παράλληλα είναι ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Αν και έχει ιστορικούς δεσμούς με τη δεξιά, αντιμετωπίζεται με έντονη εχθρότητα από τον πρώην πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί. Στο ζήτημα της Ουκρανίας, έχει πρόσφατα ευθυγραμμιστεί με τη σκληρή στάση του Μακρόν, τασσόμενος υπέρ της χρήσης όπλων μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος. Γίνεται ο έκτος πρωθυπουργός της προεδρίας Μακρόν, με τον προκάτοχό του να παραμένει στη θέση μόλις τρεις μήνες.
Παρασκηνιακές μάχες και πολιτικό πόκερ στο Ελιζέ
Η ημέρα ξεκίνησε με μια απρόσμενη τροπή, καθώς ο Μακρόν αρχικά ενημέρωσε τον Μπαϊρού ότι δεν θα του ανέθετε την πρωθυπουργία. Αντ’ αυτού, του πρότεινε τη θέση του “νούμερο δύο” στην κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Ρολάν Λεσούρ. Ο Μπαϊρού απέρριψε την πρόταση και αντιπρότεινε τον Μπερνάρ Καζνέβ για το Ματινιόν (την επίσημη πρωθυπουργική κατοικία), κάτι που με τη σειρά του απορρίφθηκε από τον Μακρόν. Μετά από μια έντονη συζήτηση που διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες, το Μέγαρο των Ηλυσίων ανακοίνωσε τελικά την τοποθέτηση του Μπαϊρού στην πρωθυπουργία.
Η επιλογή του Μπαϊρού συνάντησε σημαντικές αντιδράσεις. Ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Φορ εξέφρασε την αντίθεσή του, θεωρώντας ότι θα αποτελούσε “συνέχεια” της προηγούμενης πολιτικής. Ωστόσο, η στάση των σοσιαλιστών θεωρείται κρίσιμη για τη σταθερότητα της νέας κυβέρνησης. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η αντίδραση του πρώην προέδρου Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος συναντήθηκε με τον Μακρόν την Κυριακή στο Μέγαρο των Ηλυσίων για να εκφράσει την αντίθεσή του στον διορισμό Μπαϊρού.
Από την αγροτική Γαλλία στην πολιτική σκηνή
Με ρίζες που φτάνουν ως την Ιρλανδία και καταγωγή από παραδοσιακή αγροτική οικογένεια – ο πατέρας του σκοτώθηκε σε ατύχημα με τρακτέρ – ο Φρανσουά Μπαϊρού έχει διαγράψει μια μακρά πορεία στη γαλλική πολιτική σκηνή. Γεννημένος το Μάιο του 1951 στο Μπορντέρ των Ατλαντικών Πυρηναίων, έχει διατελέσει υπουργός Παιδείας σε τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις της Δεξιάς, βουλευτής από το 1986 και ευρωβουλευτής.
Το 2007 κατέγραψε αξιοσημείωτη επιτυχία στις προεδρικές εκλογές, συγκεντρώνοντας 18,57% στον πρώτο γύρο, ενώ είχε διεκδικήσει την προεδρία και το 2002 και 2012. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του συνεργάστηκε με τους πρώην προέδρους της δεξιάς Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν και Ζακ Σιράκ, ενώ το 2012 υποστήριξε τον σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Ο “τρίτος δρόμος” και το οικονομικό όραμα
“Είμαι δημοκράτης, είμαι Κλιντονικός, είμαι άνθρωπος του ‘τρίτου δρόμου'”, δήλωνε χαρακτηριστικά στους New York Times το 2007. Η ιδεολογική του πλατφόρμα δίνει έμφαση στη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη βελτίωση των εκπαιδευτικών προτύπων και της ζωής στα δύσκολα προάστια των παρισινών γκέτο. Παράλληλα, τάσσεται υπέρ της μείωσης των κρατικών δαπανών και του ισορροπημένου προϋπολογισμού.
Υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός για το αμερικανικό οικονομικό μοντέλο υπό τον Τζορτζ Μπους, περιγράφοντάς το ως σύστημα “επιβίωσης του ισχυρότερου”, όπου “τα χρήματα είναι το μόνο κίνητρο των ανθρώπων”, η τριτοβάθμια εκπαίδευση πολύ ακριβή και η μεσαία τάξη συρρικνώνεται.
Ένθερμος υποστηρικτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία έχει χαρακτηρίσει ως “το πιο όμορφο κατασκεύασμα όλης της ανθρωπότητας”, τάσσεται υπέρ ενός ισχυρότερου ρόλου της Γαλλίας στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Στο παρελθόν έχει υπερασπιστεί διάφορα μεταρρυθμιστικά ζητήματα, από τις πολιτικές ελευθερίες έως το ελεύθερο λογισμικό.
Χαρακτηριστική είναι η κριτική του στην εξωτερική πολιτική του Νικολά Σαρκοζί, συμπεριλαμβανομένης της πρόσκλησης στον Λίβυο ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι για επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία. Αν και σύμμαχος του Μακρόν από το 2017, παραιτήθηκε από τη θέση του υπουργού Δικαιοσύνης μετά το άνοιγμα δικαστικής έρευνας εναντίον του, υπόθεση από την οποία αθωώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο.
Σε προσωπικό επίπεδο, είναι παντρεμένος από το 1971 με την Ελιζαμπέτ Περλάν, έχει έξι παιδιά και 17 εγγόνια. Ως ασκών Καθολικός αλλά και ένθερμος υποστηρικτής του κοσμικού χαρακτήρα του γαλλικού κράτους, δεν δίστασε να επικρίνει τις δηλώσεις του Πάπα Βενέδικτου XVI για τα προφυλακτικά και το AIDS, χαρακτηρίζοντάς τες “απαράδεκτες”. Είναι δήμαρχος της νοτιοδυτικής πόλης Πο και έχει συγγράψει βιογραφία του Γάλλου βασιλιά Ερρίκου Δ’.
Σαφής θέση υπέρ της Ουκρανίας
Ο νέος Γάλλος πρωθυπουργός έχει ευθυγραμμιστεί με τη θέση του Μακρόν στο ζήτημα της Ουκρανίας. Σε συνέντευξή του στο γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι LCI τον Μάιο του 2024, τάχθηκε υπέρ της χρήσης όπλων μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος.
“Η Ουκρανία δρα σε αυτοάμυνα. Και μέσω της Ουκρανίας, η Ευρώπη και ίσως ακόμη ευρύτερα, όλοι όσοι πιστεύουν ακόμη σε συγκεκριμένες ιδέες περί δημοκρατίας δρουν σε αυτοάμυνα”, δήλωσε χαρακτηριστικά. “Εάν μπορούμε να τους παράσχουμε όπλα που θα τους επιτρέψουν να αποκρούσουν το αναπόφευκτο – γιατί αυτό που βλέπουμε στην οθόνη σας με την πάροδο του χρόνου, είναι ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα να δούμε να ραγίζει η ηρωική άμυνα της Ουκρανίας”.
“Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι δεν θέλει να θέσουμε εκ των προτέρων εμπόδια που θα εξυπηρετούσαν τον Πούτιν και τη στρατηγική του”, συνέχισε ο Μπαϊρού και πρόσθεσε με έμφαση: “Νομίζετε ότι ο Πούτιν παίρνει προφυλάξεις όταν χρησιμοποιεί ιρανικά όπλα; Για παράδειγμα τα ιρανικά drones; Νομίζετε ότι παίρνει προφυλάξεις όταν τα χρησιμοποιεί εναντίον αθώων πολιτών και πόλεων της Ουκρανίας; Γιατί δεν μου θέτετε την ερώτηση με ισορροπημένο τρόπο; Η Ουκρανία έχει το δικαίωμα και το καθήκον να αμυνθεί”.
