Μία μεγάλη «έκρηξη» αναμένεται στον χώρο της παιδείας, με αρκετά ΑΕΙ να βρίσκονται σε συζητήσεις με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού όπως το Γέιλ, το Χάρβαρντ και το Κολούμπια για την πραγματοποίηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα αναμένεται και η ίδρυση Ιατρικής Σχολής στην Αθήνα από το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας (University of Nicosia),, όπου οι φοιτητές θα μπορούν να παρακολουθήσουν τμήματα που απαιτούν παρουσία και μαθητεία σε νοσοκομείο.
Σε αναμονή των αποφάσεων του ΣτΕ για τον νόμο Πιερρακάκη, βρίσκονται οι πρώτοι ενδιαφερόμενοι για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων σε συνεργασία με ιδρύματα του εξωτερικού ενώ το ενδιαφέρον ξένων ιδρυμάτων για την δημιουργία παραρτημάτων στην Ελλάδα είναι αυξημένο. Στο υπουργείο Παιδείας, δεν έχουν ανοίξει ακόμα τα χαρτιά τους καθώς σε κάποιες περιπτώσεις, οι συζητήσεις είναι «ευαίσθητες».
Την ίδια ώρα, πραγματοποιούνται εξαγορές ΙΕΚ από μεγάλα funds του εξωτερικού που δεν έχουν διευκρινίσει τις προθέσεις τους. Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται κυρίως στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ο χώρος των ΙΕΚ και των κολεγίων είναι μία αρρύθμιστη αγορά, αλλά με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου οι απόφοιτοί τους έχουν, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, επαγγελματικά δικαιώματα.
Οι συνεργασίες ελληνικών ΑΕΙ με μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού
Με τον νόμο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια μέσω της συνεργασίας με ξένα ιδρύματα, ο Κυριάκος Πιερρακάκης προανήγγειλε τη δυνατότητα στα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας να οργανώσουν κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα με μεγάλα ΑΕΙ του εξωτερικού.
Θα διατεθούν συνολικά 62 εκατ. ευρώ -εκ των οποίων τα 50 από το Ταμείο Ανάκαμψης– προκειμένου τα ελληνικά ΑΕΙ να συνεργαστούν με ξένα, για να δημιουργήσουν κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα τα οποία «θα πρέπει να είναι καινοτόμα, να μην παρέχονται ήδη από τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και να παρέχονται με όρους προσιτούς για το κοινωνικό σύνολο με ή χωρίς καταβολή διδάκτρων», όπως αναφέρεται στη σχετική υπουργική απόφαση.
Η κινητικότητα στο πεδίο αυτό είναι πολύ μεγάλη, καθώς συνολικά 24 πανεπιστήμια του εξωτερικού ξεκινούν συνεργασία με ελληνικά για μεταπτυχιακές σπουδές. Το ΕΚΠΑ βρίσκεται σε συζητήσεις με το Γέιλ για την οργάνωση κοινών μεταπτυχιακών στις Περιβαλλοντικές Επιστήμες και τη Δημόσια Υγεία, όπως και με το Χάρβαρντ για μεταπτυχιακά στην Επιδημιολογία και την Προληπτική Ιατρική.
Το ΕΜΠ συζητά με το MIT Sloan School of Management για μεταπτυχιακά των Μηχανικών Διοίκησης και Οικονομίας, όπως και με τη γαλλική Ecole Polytechnique για Στατιστικολογία και Μηχανική Μάθηση. Παράλληλα, γίνονται συζητήσεις και με το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον για μεταπτυχιακά στην «πράσινη» ναυτιλία.
Το Πάντειο διαπραγματεύεται με το Technical University του Βερολίνου για μεταπτυχιακά σε Πολιτισμό, Τεχνολογία και Αστικό Σχεδιασμό και με το Κολούμπια για μεταπτυχιακά στις Κοινωνικές Επιστήμες. Το Πανεπιστήμιο του Πειραιά προγραμματίζει κοινά μεταπτυχιακά με το Purdue University, με έδρα την Ιντιάνα των ΗΠΑ, στην Eφαρμοσμένη Τεχνητή Νοημοσύνη. Αυτή τη στιγμή οι ενεργοί μεταπτυχιακοί φοιτητές στην Ελλάδα είναι 86.409, ωστόσο οι κινήσεις αυτές θα δώσουν νέες ευκαιρίες σε αρκετούς αποφοίτους με υψηλές βαθμολογίες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για ένα μεταπτυχιακό σε ένα μεγάλο ξένο πανεπιστήμιο.
Η χώρα μας «ανακάλυψε» τα μεταπτυχιακά λόγω της μεγάλης κρίσης, καθώς όλο και περισσότεροι φοιτητές αναζητούν έκτοτε «όπλα» για την εξεύρεση μιας πιο καλά πληρωμένης θέσης εργασίας. Τα χρόνια των μνημονίων ήταν ορόσημο για την αύξηση των μεταπτυχιακών σπουδών. Το 2010 στα μεταπτυχιακά προγράμματα των ελληνικών πανεπιστημίων σπούδαζαν 31.071 φοιτητές. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2016, ο αριθμός είχε αυξηθεί σε 52.948 και το 2019 είχε φτάσει στις 78.518. Το 2021 ο αριθμός αυξήθηκε σε 84.248, ενώ το 2022 ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών αυξήθηκε κατά σχεδόν 11.000, φτάνοντας τους 94.931!
Μεγάλη είναι και η αύξηση του αριθμού των μεταπτυχιακών προγραμμάτων. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, τα πανεπιστήμια της χώρας μας προσφέρουν πλέον συνολικά 923 προγράμματα, ενώ το 2021 λειτουργούσαν 828 μεταπτυχιακά και το 2016 περίπου 600.
Υπάρχει και η παράμετρος του οικονομικού οφέλους για τα δημόσια ΑΕΙ, καθώς από τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών εισρέουν κονδύλια στα ταμεία των ιδρυμάτων, ενώ αυξάνονται και οι μηνιαίες απολαβές των διδασκόντων. Σήμερα τα δίδακτρα για τα μεταπτυχιακά κυμαίνονται από 1.500 ευρώ έως και 10.000 ευρώ ετησίως.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, οι μεταπτυχιακοί το 2022 αποτελούσαν το 11,25% του συνόλου των φοιτητών των ελληνικών πανεπιστημίων, ενώ την προηγούμενη χρονιά το μερίδιό τους ήταν 10,5%. Σημειώνεται ότι παρά την «έκρηξη» στα μεταπτυχιακά, η χώρα μας παραμένει πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο – το ποσοστό των μεταπτυχιακών φοιτητών στην Ε.Ε. είναι κατά μέσο όρο 29,18%, δηλαδή σχεδόν τρεις φορές πάνω σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα. Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό μεταπτυχιακών φοιτητών μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. – η Κύπρος είναι πρώτη με 46,44% και ακολουθεί η Ιταλία με 37,95%.
Έρχεται Ιατρική σχολή στην Αθήνα από το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας
Την απόφαση του ΣτΕ για την υπουργική απόφαση μετά τον νόμο Πιερρακάκη για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων περιμένουν για να προχωρήσουν η CVC Capital και το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας (University of Nicosia) που θα ιδρύσουν Ιατρική Σχολή στην Αθήνα.
Η πανεπιστημιακή Σχολή Ιατρικής του UNIC σχεδιάζεται να λειτουργήσει με τα αυστηρά πρότυπα που λειτουργεί και στη Λευκωσία και σε συνεργασία με τις κλινικές που ελέγχει η CVC, όπου οι φοιτητές θα μπορούν να παρακολουθήσουν τα τμήματα που απαιτούν παρουσία και μαθητεία σε νοσοκομείο. Έχει αγοραστεί για την εγκατάσταση του campus το ακίνητο της πρώην Olympic Catering, με δομημένη επιφάνεια 8.000 τετραγωνικών μέτρων, όπως και ακίνητα σε άλλες περιοχές της Αθήνας, κοντά σε νοσοκομεία που ελέγχει η CVC.
Μεγάλη κινητικότητα και στα ΙΕΚ
Την περασμένη εβδομάδα, στα χέρια της BC Partners του Νίκου Σταθόπουλου πέρασε ο Όμιλος ΙΕΚ ΔΕΛΤΑ/ΔΕΛΤΑ 360. Το fund δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όπως αποδεικνύεται από την εξαγορά του Μητροπολιτικού Κολεγίου και της σχολής ΑΚΜΗ.
Ο βρετανικός εκπαιδευτικός όμιλος είδε ως δέλεαρ στο συγκεκριμένο σχολείο το γεγονός ότι σε αυτό φοιτούν κατά 50% ξένοι μαθητές, κυρίως Κινέζοι και οι υπόλοιποι είναι Έλληνες του εξωτερικού, ενώ στο επιχειρηματικό κομμάτι σφύζει από υγεία.
Στη χρήση που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου του 2023, το International School of Athens είχε κύκλο εργασιών 6,88 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη 1,59 εκατ. ευρώ από 5,99 εκατ. ευρώ και κέρδη 1,4 εκατ. ευρώ αντίστοιχα στην προηγούμενη οικονομική χρήση.
Αλλα μεγάλα funds όπως η BC Partners έχουν κάνει κινήσεις επένδυσης στην ιδιωτική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στη χώρα μας με την εξαγορά του Ομίλου Ακμή – Μητροπολιτικό Κολλέγιο. H εξαγορά του Ομίλου Ακμή από την BC Partners πραγματοποιήθηκε σε τίμημα που υπερέβη τα 210 εκατ. ευρώ για την απόκτηση ποσοστού άνω του 85% της επιχείρησης.
Αυτό που διέγνωσε η BC Partners και επένδυσε στον Όμιλο Ακμή είναι ότι ο κλάδος της εκπαίδευσης διήλθε από την κρίση στην Ελλάδα και ήταν ένας από τους ελάχιστους που δεν επηρεάστηκαν δραματικά. Τα κολέγια αναγνωρίζονται ως ιδιωτικοί οργανισμοί που μπορούν να παρέχουν αναγνωρισμένα πτυχία σε συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Τα πτυχία ωστόσο παρέχουν επαγγελματική αναγνώριση όχι όμως και ακαδημαϊκή, κάτι που σημαίνει για παράδειγμα ότι οι απόφοιτοί τους δεν μπορούν να διδάξουν στη συνέχεια σε κρατικό πανεπιστημιακό φορέα ή να πραγματοποιήσουν μεταπτυχιακές σπουδές σε κρατικό πανεπιστημιακό ίδρυμα.
Η μεγάλη καινοτομία του Ψηφιακού Φροντιστηρίου
Η μεγάλη καινοτομία της φετινής σχολικής χρονιάς ξεκίνησε πιλοτικά στις 16 Σεπτεμβρίου και αφορά χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα. Κάθε υποψήφιος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, μέσω των Πανελλαδικών Εξετάσεων, θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί ζωντανά απογευματινές παραδόσεις για το σύνολο της ύλης στα εξεταζόμενα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων -για πρώτη φορά- των ειδικών μαθημάτων, όπως γραμμικό και αρχιτεκτονικό σχέδιο, γερμανικά και γαλλικά. Κατά τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας του, το Ψηφιακό Φροντιστήριο καταγράφει συμμετοχή περίπου 4.000 μαθητριών και μαθητών της Γ’ Λυκείου ανά μάθημα.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα έχουν τη δυνατότητα διαδραστικής συμμετοχής και εξατομικευμένης υποστήριξης από τους 98 εκπαιδευτικούς που έχουν αναλάβει την ενισχυτική διδασκαλία στα 45 μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά τον Ιούνιο στα Γενικά και τα Επαγγελματικά Λύκεια. Επίσης, η διδασκαλία θα αφορά και 10 μαθήματα Ειδικής Αγωγής για τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια. Όλα τα μαθήματα διατίθενται και στη νοηματική, ενώ με τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης οι παραδόσεις διατίθενται μετά τη μετάδοσή τους υποτιτλισμένες.
Ακόμη, το ψηφιακό φροντιστήριο δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να παρακολουθούν το σύνολο της διδακτέας ύλης σε ηλεκτρονική μορφή. Ηδη, είναι διαθέσιμο το υλικό από τα μαθήματα Νεοελληνικής Γλώσσας και Μαθηματικών για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου, ενώ μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν αναρτηθεί 2.500 εύληπτα και ψηφιοποιημένα βίντεο για 49 συνολικά μαθήματα από την Ε’ Δημοτικού έως και τη Γ’ Λυκείου.
Κενά και ελλείψεις στο επίκεντρο της κριτικής
Η κριτική, φέτος, εστιάζεται στις ελλείψεις εκπαιδευτικών που καταγράφονται σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τα στελέχη του υπουργείου Παιδείας απαντούν ότι για την περσινή σχολική χρονιά είχαν προσληφθεί 28.000 αναπληρωτές, ενώ για τη φετινή προσλήφθηκαν ήδη 28.500 αναπληρωτές. Παράλληλα, όπως συμπληρώνουν, έγιναν και 5.500 διορισμοί μόνιμων εκπαιδευτικών πέραν των 4.500 διορισμών μονίμων που έγιναν στο πλαίσιο της αντικατάστασης όσων αφυπηρέτησαν με βάση τον κανόνα ένας διορισμός για μία αποχώρηση. Τα ίδια στελέχη συμπληρώνουν ότι υπάρχουν κάθε χρόνο κενά που προκύπτουν από άδειες υγείας και ασθένειες που θα αναπληρωθούν άμεσα από έξτρα πιστώσεις.
