Στην εποχή του Χακάν Φιντάν εισήλθε η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας που στέλνει το μήνυμα του επαγγελματισμού και της πυγμής.
Ο Φιντάν θεωρείται η πιο ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία που ανέλαβε επί 13 χρόνια το πηδάλιο της εξωτερικής πολιτικής της γείτονος.
Είναι πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του Ταγίπ Ερντογάν, με ακαδημαϊκή συγκρότηση και παρελθόν στον στρατό.
Οι μετοχές του “εκτοξεύτηκαν” μετά από μακρά θητεία ως επικεφαλής των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών (ΜΙΤ), όπου απέκτησε μεγάλη διαπραγματευτική εμπειρία έχοντας αναλάβει δραστήριο και διόλου συμβατικό ρόλο σε μία περίοδο ανατροπών και αλλεπάλληλων μυστικών επιχειρήσεων στην περιοχή.
Σε πρόσφατη μεγάλη ομιλία του έδωσε το στίγμα της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει ο οποίος χαρακτήρισε επιτακτική την “ανάγκη μετασχηματισμού”, λόγω των νέων μεγάλων προκλήσεων της εποχής.
Το δόγμα Φιντάν βασίζεται σε τέσσερις άξονες που είναι οι εξής:
- Η εμπέδωση ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή
- Η επέκταση των διεθνών σχέσεων σε θεσμικό επίπεδο
- Η ενίσχυση της ευημερίας και
- Η προώθηση των παγκόσμιων στόχων της χώρας.
Είναι προφανές ότι το κύριο αντικείμενο που τον απασχολεί είναι “η τρομοκρατία και οι πόλεμοι δι’ αντιπροσώπου”, δηλ. ουσιαστικά η κατάσταση στη Συρία, όπου εμφανίσθηκε ανυποχώρητος, και κατά δεύτερο λόγο η πιθανή αποσταθεροποίηση της Μαύρης Θάλασσας, στο φόντο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας. Αλλά παράλληλα, ο Φιντάν είναι ο πρώτος που δίνει τόση έμφαση στην οικονομία, “αυτοδύναμη και με πρόσβαση στις παγκόσμιες ευκαιρίες”, ως “πυλώνα της εθνικής ισχύος”, γεγονός που μας θυμίζει ότι η δημόσια σταδιοδρομία του ξεκίνησε από την ηγεσία της ΤΙΚΑ, της (κρίσιμης για την εξάπλωση της τουρκικής “μαλακής ισχύος”) υπηρεσίας διεθνούς αρωγής.
Το μήνυμα προς Αθήνα -Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα συμφέροντά μας στο Αιγαίο
Ο Φιντάν έχει ήδη φροντίσει να στείλει τα δικά του μηνύματα στην Αθήνα. “Επιθυμούμε να προωθήσουμε τις σχέσεις μας με όλες τις χώρες της περιοχής μέσω θετικής ατζέντας” τόνισε στην ομιλία του ο Φιντάν, το οποίο, σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, μεταφράσθηκε στη διαβεβαίωση ότι η Άγκυρα διαθέτει “ειλικρινή βούληση” για επίλυση των προβλημάτων με την Ελλάδα (όπως και με την Αρμενία).
Ο Τούρκος υπουργός υπογράμμισε “το καλό σημείο” στο οποίο βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά οι… υποσημειώσεις ήταν εύγλωττες.
“Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα συμφέροντά μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με προσοχή. Θα προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε τη θετική ατμόσφαιρα με την Ελλάδα. Αναμένουμε την ίδια ειλικρίνεια από την Ελλάδα στο Αιγαίο” τόνισε. Για δε το Κυπριακό, ο Φιντάν, καίτοι απέφυγε τον επίμαχο όρο των “δύο κρατών” ανέφερε χαρακτηριστικά: “Η στάση μας στην Κύπρο, στον εθνικό μας σκοπό, είναι ξεκάθαρη. Η κύρια πολιτική μας είναι η αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος των Τουρκοκυπρίων”.
Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας
Ο κ. Φιντάν εμφανίσθηκε απαιτητικός και ως προς την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του, λέγοντας: “Θα θέλαμε να τονίσουμε για άλλη μια φορά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να είναι παγκόσμιος παράγοντας. Η διαδικασία πρέπει να αναζωογονηθεί με την πλήρη ένταξη”. Τον ενισχύει σε αυτή τη διεκδίκηση, βέβαια, η απεμπλοκή κατά τη Σύνοδο του Βίλνιους της υποψηφιότητας της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, την οποία η ίδια η Τουρκία είχε μετατρέψει σε διαπραγματευτικό όπλο. Κατά τα λοιπά, ο Τούρκος υπουργός απέφυγε χαρακτηριστικά να πλαισιώσει τις ευρωπαϊκές του φιλοδοξίες με οποιαδήποτε υπόσχεση βελτίωσης της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών στην Τουρκία.
