Τη συνταγματικότητα ή μη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού που έχουν ως συνέπεια την προσαυξήση στη δόμηση και στο ύψος των κτηρίων, θα κρίνει αύριο Παρασκευή η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Σύνταγμα της χώρας, η χωροταξική και πολεοδομική διαμόρφωση γίνεται μετά από ορθολογικό σχεδιασμό, με σεβασμό στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία κάθε περιοχής, έτσι ώστε να μην προκαλείται επιδείνωση στους όρους διαβίωσης των κατοίκων και αναγκαίο είναι να έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική μελέτη.

Έτσι η Ολομέλεια του ΣτΕ καλείται, μεταξύ άλλων, να αποφασίσει εάν είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα οι διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), με τις οποίες δίνονται κίνητρα για την αύξηση της δόμησης και την προσαύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους (έτσι όπως αυτό καθορίζεται σε ειδικές ανά περιοχή διατάξεις), προκειμένου να κατασκευαστούν φιλικά για το περιβάλλον κτίρια και να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια θα κρίνει αν είναι συνταγματικές οι διατάξεις που επιτρέπουν την:

(i) αύξηση του συντελεστή δόμησης (κατά 10%, 15% και 20%), εάν ο κατασκευαστής μειώσει το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου (κατά 10%, 15% και 20% αντίστοιχα),

(ii) αύξηση (κατά 5% ή 10%), εάν αναβαθμιστεί ενεργειακά το κτίριο,

(iii) αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους κάθε κτιρίου κατά 1 μ., εάν χρησιμοποιηθεί το ισόγειο και η pilotis ως χώρος στάθμευσης οχημάτων ή εάν κατασκευαστεί φυτεμένο δώμα με κτίσμα ή εάν μειωθεί το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου κατά 5%,

(iv) κατασκευή φυτεμένου δώματος (το οποίο περιλαμβάνει κτίσμα μέγιστης επιφάνειας 35 τ.μ. και μέγιστου ύψους 3,40 μ.) χωρίς να προσμετράται στο μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κάθε κτιρίου και

(v) να μην προσμετρώνται στον οριζόμενο συντελεστή δόμησης ορισμένες κατασκευές, όπως πατάρια, σοφίτες, έρκερ, φυτεμένα δώματα και κλιμακοστάσια.

Και τέλος, εάν πριν από τη θέσπιση των διατάξεων αυτών του ΝΟΚ έπρεπε να προηγηθεί στρατηγική εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, όπως επιβάλλει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/42/ΕΚ για τα σχέδια ή προγράμματα που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο: Αντισυνταγματικός ο ΝΟΚ

Το Ε΄ Τμήμα του Ανωτάτου Ακυρωτικού με δύο αποφάσεις τους έκρινε αντισυνταγματικές τις επίμαχες διατάξεις και για το λόγο αυτό παρέπεμψε το όλο θέμα προς οριστική κρίση στην αυριανή Ολομέλεια του ΣτΕ.

Ειδικότερα, το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, με προεδρεύοντα τον σύμβουλο Επικρατείας Θεόδωρο Αραβάνη και με εισηγητή τον πάρεδρο Δημήτριο Πυργάκη, με την υπ’ αριθ. 293/2024 απόφασή του έκρινε ως αντίθετες προς το Σύνταγμα τις διατάξεις των άρθρων 10 και 25 του ΝΟΚ (νόμος 4067/2012) που προβλέπουν προσαυξήσεις συντελεστού δομήσεως λόγω υποτυπώδους μείωσης της κάλυψης και ανέγερσης κτηρίου ανώτερης ενεργειακής απόδοσης (μπόνους δόμησης).

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει προσφύγει η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής (ΕΠΖ) του Δήμου Αλίμου κατά του Δήμου Αλίμου.

Παράλληλα, με άλλη δεύτερη απόφαση της επταμελούς σύνθεσης αυτή τη φορά, του ίδιου Τμήματος (υπ’ αριθ. 310/2024 απόφαση) με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαργαρίτα Γκορτζολίδου και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Χριστιάνα Μπολόφη, κατόπιν αίτησης ακύρωσης κατοίκων της περιοχής του Αλίμου, αλλά και του ιδίου του Δήμου Αλίμου, διευρύνθηκε κατά πολύ το περιεχόμενο της αντισυνταγματικότητας επιμέρους διατάξεων του ΝΟΚ.

Πέραν των περιπτώσεων των άρθρων 10 και 25 του ΝΟΚ κρίθηκαν αντίθετες στο Σύνταγμα και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι διατάξεις εκείνες (άρθρο 11 παρ. 6 ΝΟΚ), που εξαιρούν από την προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης, τους εκτεταμένους χώρους κυρίας χρήσεως παταριών, σοφιτών και έρκερ (προεξοχές, κινητά ή σταθερά συστήματα σκίασης, κ.λπ.), εξαιτίας των οποίων αυξάνεται και το ύψος και η δόμηση και ο αριθμός των ορόφων.

Κρίθηκε επίσης αντισυνταγματική η δημιουργία χώρων κυρίας χρήσεως στο δώμα, ενώ οι σύμβουλοι Επικρατείας έθεσαν και ζήτημα αντίθεσης στο Ευρωπαϊκό δίκαιο λόγω έλλειψης ειδικής στρατηγικής μελέτης.